Wanneer denken aan artritis?

Pijn in en rond een gewricht is veruit de meestgehoorde klacht bij mensen met artritis. Ze vindt haar oorsprong in of rond een gewricht, of ter hoogte van de rug. In de reumatologie onderscheiden ze twee types gewrichtspijn: ontstekingspijn en slijtagepijn. Ontstekingspijn treedt typisch 's nachts of in de vroege ochtend op, en vermindert geleidelijk naarmate de persoon overdag in beweging komt. Kenmerkend is ook de langdurige ochtendstramheid. Slijtagepijn daarentegen vermeerdert naargelang het gewricht belast wordt, en vermindert of verdwijnt bij rust. Het gewricht is hier wel eventjes stram als de persoon in beweging komt na een zitpauze (startstramheid). Ontstekingspijn is suggestief voor artritis, slijtagepijn voor artrose.

Stramheid kent iedereen. Wanneer ze optreedt bij een ongetraind persoon na een ongewone spierarbeid, is een gevoel van stramheid niet echt abnormaal. In geval van artritis treedt een opvallend lange ochtendstramheid op: ze duurt een uurtje, of soms de hele voormiddag. Jonge mensen met artritis voelen zich daardoor soms al heel oud. Een typische uitspraak van een artritislijder: 'Dokter, je zou me 's ochtends eens van de trap moeten zien komen – zo stram en zo moeizaam!'

Zwelling van een gewricht is meestal het gevolg van een gewrichtsontsteking. De zwelling treedt op als gevolg van de aanwezigheid van vocht binnenin het gewricht. In de kleine handgewrichtjes valt zo een zwelling snel op. Grotere of dieper gelegen gewrichten zoals de heup kunnen vocht bevatten zonder een duidelijk zichtbare zwelling. Indien de ontsteking erg hevig is, is het gewricht niet alleen gezwollen, maar is het ook rood en voelt het warm aan.

Wanneer artritis een langere periode aanhoudt, kan dit leiden tot gewrichtsbeschadiging en zelfs gewrichtsvervorming. Gelukkig bestaan er op heden effectieve medicijnen die het artritisproces goed onder controle houden en vervormingen voorkomen.

Soms verraadt artritis zich voor het eerst onder vorm van een meer veralgemeend verschijnsel zoals koorts, huiduitslag of een oogontsteking. Vanzelfsprekend zijn er vele redenen waarom iemand één van die verschijnselen kan vertonen. Indien de oorzaak daarvan niet eenvoudig te achterhalen is, wordt best ook gedacht aan een vroege of ongewone vorm van artritis.

Het is belangrijk in geval van artritis geen tijd te laten verloren gaan om de juiste diagnose te stellen en een gepaste therapie in te stellen. Dit komt de gewrichten op langere termijn zeker ten goede!